Meer over Family Governance
Het beschermen van uw familie en vermogen
Wat is Family Governance?
Family Governance zijn afspraken / is een contract tussen verschillende familieleden, om zich samen aan gemeenschappelijke waarden en doelen te houden. Het regelt daarbij zowel de onderlinge verhoudingen als de verhoudingen tussen de familie en het bedrijf. Dit kan een mondelinge afspraak zijn, maar het is beter om de regels, afspraken en het familiebeleid vast te leggen.
Dit wordt ook wel een statuut genoemd. Hierin wordt de structuur voor beslissingen en communicatie opgenomen, maar ook de afspraken over strategie, beleid en de betrokkenheid van de verschillende familieleden. Family Governance zorgt ervoor dat het familiebedrijf in stand wordt gehouden, het vermogen beschermd wordt én de familie niet in conflicten terecht komt.
De link tussen het familiebedrijf, de familie en het opgebouwde vermogen
Als directeur van uw familiebedrijf, heeft u zowel voor- als tegenspoed gekend. Echter heeft u zich tot nu toe altijd weten te redden. Naarmate u ouder wordt, beseft u dat u niet altijd de leiding kan blijven houden. Eens zal u de verantwoordelijkheid over de familie, het bedrijf en het vermogen, over moeten dragen aan een volgende generatie. Dit is niet zomaar iets en dient zorgvuldig uitgevoerd te worden.
Elke familie en zeker ook elk familiebedrijf is uniek. Er bestaat dus niet een blauwdruk voor een ideale overdracht. Deze situatie vraagt om een individuele benadering. En dat begint met het stellen van de juiste vragen. Deze vragen kunnen beantwoord worden door Family Governance:
- Hoe kunnen we geschillen over het familiebedrijf of -vermogen voorkomen?
- Hoe kijken de familieleden aan tegen het familiekapitaal. Zien zij dit als een geschenk of als een last?
- Is de volgende generatie al klaar om het bedrijf te leiden of nog niet?
- Welke rol is er weggelegd voor de kinderen of de echtgenoot?
- Hoe kan de volgende generatie goed voorbereid worden op de verantwoordelijkheden in het familiebedrijf en voor het kapitaal?
- Moeten de kinderen eerst op hun eigen benen staan?
- Zijn de huwelijken van de kinderen een reden tot bezorgdheid?
- Hoe liquide is het bedrijf?
- Is het terugtreden eigenlijk wel goed geregeld?
- Is iedereen emotioneel klaar voor de bedrijfsoverdracht?
- Hoe herkennen we het ideale moment voor de overdracht?
"Money Talks, Bullshit Walks"
- Thomas Langerwerf
Waarom is Family Governance belangrijk?
Er wordt vaak gedacht dat Family Governance een luxe is, en de overdracht ‘vanzelf' gaat. Wanneer we cijfers bekijken, zien we dat 36% van de familiebedrijven wordt overgedragen aan de tweede generatie. Voor de derde generatie is dit maar 19% en voor de vierde zelfs maar 7%. Hier hebben verschillende factoren invloed op, maar onderzoek toont aan dat interne factoren vaker de reden zijn dat een bedrijf niet doorgaat dan externe factoren. Gebrek aan zorgvuldige overdracht, planning en slechte communicatie zijn hierin belangrijke oorzaken. Dit is niet vreemd, gezien een klein percentage van de families met familiebedrijven procedures heeft vastgelegd voor bijvoorbeeld: de communicatie en het behandelen van geschillen. Wanneer dit niet goed is geregeld; kan het functioneren van verschillende familieleden, een verschil van mening over de strategie, of onenigheid over de rol van aangetrouwde familie tot geschillen leiden. Door middel van een familiestatuut kan dit voorkomen worden.
Door het opstellen van Family Governance, brengt u structuur aan in zaken die normaal ongeschreven zijn. Dit zorgt ervoor dat processen goed verlopen én de communicatie duidelijk is. Zo wordt er gemakkelijker een overeenkomst gesloten. U en uw familie zijn daardoor in staat gemeenschappelijke en doeltreffende beslissingen te nemen. Hierin is vaak het proces minstens zo belangrijk als de uitkomst. Het bedrijf moet namelijk verder kunnen.
De normen, waarden en regels over gedrag en communicatie geven familieleden grip op de toekomst. Het levert een basis, zodat de formele relaties tussen familieleden evenwichtig vormgegeven kunnen worden. Het stimuleert daarbij de familie om na te denken over de verschillende rollen van leden en toekomstscenario's uit te werken. Door het opschrijven van ongeschreven regels, zal in de toekomst besluiteloosheid nog nauwelijks voorkomen.
Waar heeft Family Governance betrekking op?
Het komt neer op twee factoren:
- Afspraken over gemeenschappelijke normen
- Waarden en een overkoepelende familie missie en -visie
Dit wordt vastgelegd in bijvoorbeeld: een statuut (ook wel een aandeelhoudersovereenkomst) óf door de notulen van een familieberaad.
Daarnaast kunnen er aanvullende afspraken gemaakt worden. Als voorbeeld: 'Hoe wordt het familiebedrijf bestuurd?', 'Hoe worden vergaderingen, relaties en communicatie vormgegeven?', 'Wat zijn de beloningen, bevoegdheden en arbeidsverhoudingen?', en 'Hoe komt de financiële planning tot stand?'. Het is goed om afspraken en overeenkomsten - vóór het vastleggen van de Family Governance - te bepalen.
Er bestaan twee typen documenten, namelijk de juridisch bindende en niet-bindende. Hoewel de niet-bindende documenten geen juridische betekenis hebben, zijn deze wel belangrijk. Het zijn namelijk verklaringen die o.a. kunnen gaan over:
- Familiewaarden
- Gedragsregels
- Beleid tijdens belangenconflicten
- Aannamebeleid
- Beloningsbeleid
- Functiebeschrijvingen
- Scholing en ontwikkeling
- Dividendbeleid
- Charitas
- Filantropiebeleid
Dan zijn er nog de juridisch bindende documenten. Het is belangrijk om deze documenten op elkaar af te stemmen. Dit zodat u consistent blijft en discrepanties voorkomt. Hierbij moet u denken aan: een testament, huwelijkse voorwaarden of volmachten. Maar ook aan een familiestatuut en management protocol. Daarnaast behoren ook het beleggingsstatuut en de aandeelhouders, stichtings of trustovereenkomst tot dit rijtje.
Rollen en belangen
De rollen en belangen zijn afhankelijk van de positie die de familieleden innemen in de familie, het eigendom en het familiebedrijf. Davis en Tagiuri hebben hiervoor een model opgesteld, namelijk een venn-diagram met 3 cirkels. Deze cirkels staan voor familie, bedrijf en eigendom. In de overlappende delen zijn verschillende rollen met elk zijn eigen belangen, hieronder een aantal voorbeelden:
- Extern aandeelhouder
- Management en personeel
- Manager / aandeelhouder
- Inactieve familie / aandeelhouder
- Familie
- Familie die in het bedrijf werkt
- Familie aandeelhouders die management vormen
Voor succesvolle familiebedrijven zijn de rollen en belangen in balans. Door een goede familiedynamiek, professioneel management én verantwoorde eigendomsverhoudingen, wordt een bedrijf optimaal geleid. Wanneer de balans verstoord wordt - bijvoorbeeld door meerdere aandeelhouders - kan dit tot minder betrokkenheid leiden (tenzij de aandeelhouders wel in het bedrijf werken of wanneer het aantal managers een stuk minder is dan het aantal aandeelhouders).
Wat valt niet onder Family Governance?
Family governance betreft de familie, het vermogen, en eigenaarschap van het familiebedrijf. Hoe het op dagelijkse basis geleid wordt, maakt hier geen deel van uit.
Benieuwd naar wat wij kunnen betekenen?
Bij Family First denken wij continu na over structuur, macht, fiscaliteit, duidelijkheid én vooral het voorkomen van onduidelijkheden. Family First kan u helpen met al uw zaken op de gebieden van familie, het familiebedrijf en uw (familie) vermogen. Wij zijn u graag van dienst.
